De Cruquiushoeve (gemeentelijk monument)

Hendrik van Wickevoort Crommelin 1832-1901, woonachtig in Heemstede op de buitenplaats Berkenrode aan de Herenweg (bestaat nog) exploiteerde in de nog niet lang drooglegde Haarlemmermeer de later heel bekend geworden ‘Cruquius-boerderij’. Onder hem werd die ‘Cruquiushoeve’ een modelboerderij. De boerderij bestond uit:

  • Een woonhuis
  • een grote paardenstal voor dekhengsten (20 paarden)
  • een naar Amerikaans voorbeeld ronde Koestal (eerste TBC-vrije stal in Nederland)
  • een grote schuur
  • opstallen voor o.a. tuigkamers, een smidse en ruimte voor wagens en her en der nog plaats voor 20 paarden.

Een fokhengst van wereldfaam met de naam ‘Pullaway’ (geb. 1876) stond gestald op deze boerderij. Bij zijn overlijden werd in de grote schuur van de Cruquiushoeve een gedenksteen ingemetseld met de simpele tekst. Ter herinnering aan PULLAWAY – 1876 / 1898. Vermeldenswaardig is dat deze steen bewaard is gebleven en te vinden is in de catacomben van het Raadhuis te Hoofdorp (Oud Archief).

Instelling van mensen lijdende aan epilepsie

In de late jaren vijftig kocht de Christelijke Vereniging van Lijders aan Epilepsie de gronden van de Cruquiushoeve. Het terrein ligt ingeklemd tussen De Ringvaart – De N201 – De Spieringweg – en het terrein van de Haarlemmermeerse golfclub. In de periode van 1965 – 1970 ontstond op die locatie de Cruquiushoeve een instelling voor ca 520 mensen met epilepsie en bijkomende lichamelijk/verstandelijke beperkingen, die langdurige zorg nodig hadden en hier een beschermde woonomgeving vonden.

2014 en verder

De huidige instelling gebruikt nog maar een fractie van de ooit 56 ha grote hoeve. Reden om met diverse partners ongeveer 800 huizen op dit terrein te gaan bouwen. Een leuke woonwijk met als toepasselijke naam ‘Landgoed Wickevoort’, waar de clienten van SEIN (= St. Epilepsie Instellingen Nederland) en de toekomstige bewoners van die nieuwe woonwijk elkaar dagelijks kunnen ontmoeten. (omgekeerde integratie)

Het woonhuis van de Cruquiushoeve is gevestigd aan de Cruquiusdijk 54, 2142ER Cruquius. Dit huis is recentelijk geheel genoveerd en in oude staat gebracht. Is niet te bezoeken. Wel te bezoeken zijn de:

Op het terrein van SEIN – locatie De Cruquiushoeve – Spieringweg 801 – 2142ED Cruquius; De Ronde Koestal – waarin nu gevestigd is ‘De Koffiemolen’ een kleine lunchroom waar men terecht kan voor een lekker kopje koffie/thee, een broodje of een vers glaasje melk enz. Deze uitspanning wordt gerund door clienten van SEIN, die hier hun dagactiviteiten hebben,

De Paardenstallen en Manege – waar een 20-tal Fjorden en Groningerpaarden dagelijks in de weer zijn om clienten van SEIN, maar ook volwassenen/jeugd van omliggende dorpen op hun rug te laten genieten van rijlessen of een rondrit door naastgelegen park De Groene Weelde. In de manege (ook zorgboerderij) vinden velen dus ontspanning en werk.

Bas Stolk